ΤΕΤΡΑΕΤΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η αρχική του μορφή ήταν να αποτελεί μία από τις κατευθύνσεις του Postgraduate European Program on “Systems of Intelligence and Behaviour” που σχεδιάστηκε με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Κρήτης και άλλων 6   Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (Κingston University, London, University of Lincolnshire & Humberside, Universite Pierre et Marie Curie, Paris, Universita’ di Roma ”La Sapienza”, Universitat Autonoma de Barcelona, Universidad de las Palmas de Gran Canaria), με συντονιστή τον Νίκο Παρίτση.

Αυτό σημαίνει ότι το πρόγραμμα, ήδη στην αρχική του μορφή, πριν οργανωθεί ο κλάδος και τα κριτήρια εκπαίδευσης από την EFTA έχαιρε εκτίμησης και επιλέχθηκε, μαζί με άλλα 6 προγράμματα από όλη την Ευρώπη, για να καθορήσει τα κριτήρια εκπαίδευσης με βάση τα οποία τα άλλα προγράμματα στη συνέχεια εγκρίνονται. Αυτό υποδηλώνει την αξία και την ποιότητα του προγράμματος.

Επιπλέον, εκπαιδευόμενοι προτιμούν να εκπαιδευθούν στην ΕΣΥΘΕΠΑΣ διότι είναι από τα ελάχιστα προγράμματα στο Ελληνικό χώρο που για να λάβουν οι απόφοιτοι το δίπλωμα απαιτείται να παρουσιάσουν βιντεοσκοπημένο περιστατικό όπου να ικανοποιείται το αίτημα του θεραπευόμενου μέσα σε 10 συνεδρίες. Μας λένε, οι εκπαιδευόμενοι, ότι αυτό σημαίνει ότι προσφέρεται εκπαίδευση ώστε τούτο να επιτευχθεί.

Λίστα διδασκόντων:

• Νίκος Παρίτσης
• Ελευθέριος Γκοτζίδης
• Γρηγόριος (Δημήτριος) Μαρκόπουλος
• Ιωάννα Καραβούλια
• Πάνος Σταματέλος
• Βίκυ Κολλάρου
• Άλμα Κουτσού
• Έφη Χριστοπούλου
• Μαρία Λαμπράκη
• Γεωργία Γκαντώνα

Όλο το πρώτο εξάμηνο του πρώτου έτους αφιερώνεται στην εκπαίδευση και εισαγωγή στις γενικές αρχές της συστημικής επιστήμης που αποτελεί και τη θεωρητική βάση στη θεραπεία οικογένειας. Από ό,τι γνωρίζουμε αυτό πραγματοποιείται σε αυτή την έκταση μόνο στο πρόγραμμα της ΕΣΥΘΕΠΑΣ.

Το δεύτερο εξάμηνο του πρώτου έτους αφιερώνεται σε θέματα ψυχολογίας κυρίως και ψυχιατρικής για να αποκτήσουν οι εκπαιδευόμενοι βασικές γνώσεις για την καλύτερη κατανόηση της ύλης των επομένων ετών καθώς και για να κατέχουν βασικές έννοιες για περαιτέρω μελέτη των αντικειμένων.

Στο δεύτερο έτος διδάσκονται όλες οι βασικές σχολές της θεραπείας οικογένειας της πρώτης και δεύτερης κυβερνητικής και επιπλέον και η ΘΑΣ που αναπτύχθηκε αρχικά στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Η ΘΑΣ είναι ένα είδος συστημικής θεραπείας με κύριο πλεονέκτημα με πολύ λίγες συνεδρίες να προκύπτει σημαντικό, συγκριτικά με άλλες προσεγγίσεις, αποτέλεσμα, με βάση τις μέχρι τώρα δημοσιευμένες ερευνητικές θεραπευτικές δοκιμές.

Τα καλά θεμέλια στην συστημική επιστήμη στο πρώτο έτος γενικά βοηθούν ώστε στο δεύτερο έτος να διδάσκεται και η συστημική ατομική θεραπεία. Στο δε τρίτο και τέταρτο έτος υπάρχει εφαρμογή σε επί μέρους περιπτώσεις ψυχιατρικών και ψυχολογικών προβλημάτων με παρέμβαση στο άτομο, στο ζευγάρι και την οικογένεια, στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης.

Η προσωπική θεραπεία και ανάπτυξη των εκπαιδευομένων γίνεται σταδιακά και με πολλούς τρόπους:

• Στο πρώτο έτος γίνεται με ανάλυση, παρέμβαση και θεραπεία μέσω του Γενεογράμματος σε κάθε ένα εκπαιδευόμενο χωριστά.
• Στο δεύτερο έτος γίνεται ομαδική προσωπική ανάπτυξη με βάση συζήτηση σε κοινού ενδιαφέροντος θέματα (προβλήματα / αιτήματα) και βιωματική δουλειά μέσα από ασκήσεις.
• Στο τρίτο και το τέταρτο έτος πραγματοποιείται θεραπευτική ατομική παρέμβαση και θεραπεία και στα πλαίσια της προσωπικής εποπτείας με βάση τα περιστατικά των εκπαιδευομένων.

Τα πιο πάνω πραγματοποιούνται χωρίς επιπλέον επιβάρυνση στα δίδακτρα κάθε έτους και θεωρούνται αρκετά για την προσωπική ανάπτυξη και θεραπεία των εκπαιδευομένων. Επιπλέον, αν κάποιοι εκπαιδευόμενοι επιθυμούν ή υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη θεραπείας, μπορούν να έχουν από τους εκπαιδευτές και τους επόπτες του εκπαιδευτικού προγράμματος επιπλέον θεραπεία σε ομαδική, οικογενειακή ή ατομική βάση με μειωμένο αντίτιμο.

‘Ενα σημαντικό πλεονέκτημα των εκπαιδευομένων στην ΚΕΔΙΘΑΣ είναι ότι η Εταιρεία ΕΣΥΘΕΠΑΣ εκτός από τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες έχει μία γκάμα προσφοράς υπηρεσιών τόσο στην Αθήνα όσο και στην Κρήτη, διά ζώσης και διαδικτυακά. Έτσι οι εκπαιδευόμενοι έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν πάρα πολλές θεραπείες ζωντανά και να συζητούν τα περιστατικά στα εκπαιδευτικά διαλείμματα ή στην εποπτεία. Επίσης δύνανται να έχουν δικά τους περιστατικά για εκπαίδευση και πρακτική άσκηση. Ελάχιστα άλλα προγράμματα εκπαίδευσης στη συστημική θεραπεία προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα.

Τόσο οι διαλέξεις και η πρακτική όσο η εποπτεία και η προσωπική ανάπτυξη των εκπαιδευομένων γίνεται σταδιακά και συστηματικά. Υπάρχει δε συνεχής παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου των εκπαιδευομένων ώστε να εξασφαλισθεί η υψηλού επιπέδου γνώση και τέχνη της συστημικής θεραπείας.

• Στο πρώτο έτος καλύπτονται εισαγωγικά θέματα (όπως στη συστημική επιστήμη) για την καλύτερη κατανόηση των σχολών που διδάσκονται στο δεύτερο έτος. Προσφέρεται δε ανάλυση και παρέμβαση σε κάθε ένα εκπαιδευόμενο με βάση το γενεογράμμα του. Αναλυτικό πρόγραμμα 1ου έτους
• Στο δεύτερο έτος διδάσκονται οι διάφορες σχολές, γίνεται προσωπική ανάπτυξη σε ομαδική βάση, και ο εκπαιδευόμενος μπορεί να παρακολουθεί θεραπείες και να τις συζητά. Αναλυτικό πρόγραμμα 2ου έτους
• Στο τρίτο έτος διδάσκεται η συστημική θεραπεία όλων των βασικών διαταραχών (π.χ. σχιζοφρένεια, κατάθλιψη, ψυχοσωματικά προβλήματα), προσφέρεται ομαδική εποπτεία, και παρακολουθούνται ζωντανά περιστατικά στα συμμετέχουν οι εκπαιδευόμενοι ενεργά. Αναλυτικό πρόγραμμα 3ου έτους
• Στο τέταρτο έτος διδάσκεται η αντιμετώπιση ειδικών θεμάτων στο ζευγάρι και τη οικογένεια (όπως η ενδοοικογενειακή βία και η θεραπεία ζεύγους), αναλαμβάνονται περιπτώσεις από τους εκπαιδευόμενους και γίνεται προσωπική θεραπεία μέσω εποπτείας. Αναλυτικό πρόγραμμα 4ου έτους

Αναλυτικό πρόγραμμα 1ου έτους

Θεωρία

Θέματα διαλέξεων:

1. Γνωριμία ομάδας & Ιστορική Ανασκόπηση
2. Ορισμός του  Ζωντανού Συστήματος, Αναγωγισμός, Ολιστική Προσέγγιση και Συστημική
3. Η σημασία των σχέσεων, αναδυόμενες ιδιότητες
4. Κυκλική και διάσπαρτη αιτιότητα
5. Η σημασία του πλαισίου, ολόνια
6. Μοντέλα
7. Συστήματα ελέγχου
8. Ποσότητα πληροφορίας, επικοινωνία και μηνύματα
9. Εισαγωγή στη συστημική επιστημολογία
10. Νοημοσύνη, ορισμός, γνωστική και συναισθηματική
11. Νόμοι της πληροφορίας
12. Ποικιλία και τάξη: εξέλιξη, νοητική ανάπτυξη, θεραπεία
13. Βασικά στοιχεία νοημοσύνης στα ζωντανά συστήματα
14. Βασικά υποσυστήματα νοημοσύνης, (Miller, Gray, Royce, Paritsis)
15. Λογική τoυ Bool, μοντέλα, λογικά παράδοξα, και παλαιολογική
16. Βασικά υποσυστήματα νοημοσύνης, (Miller, Gray, Royce, Paritsis)
17. Ανθρώπινα συστήματα, Βιολογική πλευρά, πολιτισμός, και διαταραχές
18. Κίνητρα συμπεριφοράς και ανθρώπινες σχέσεις
19. Θεωρία του Συναισθηματικού Δεσμού
20. Μάθηση, Pavlov, Tolman, Bandura,
21. Skinner και συμπεριφορισμός
22. Αντίληψη, όραση χρωμάτων,
23. Προσωπικότητα
24. Εισαγωγή στη μεθοδολογία έρευνας
25. Ψυχική υγεία και ασθένεια
26. Εισαγωγή στις βασικές έννοιες ψυχοπαθολογίας (σημειολογία, συμπτώματα στη ψυχιατρική)
27. Εισαγωγή στις βασικές διαγνωστικές κατηγορίες στη ψυχιατρική, 1.
28. Εισαγωγή στις βασικές διαγνωστικές κατηγορίες στη ψυχιατρική, 2.
29. Εισαγωγή στη ψυχοφαρμακολογία
30. Γενικές συστημικές αρχές Διοίκησης
31. Διοίκηση προσωπικού και μέθοδοι επιρροής
32. Ερωτήσεις και σχόλια

Μετά από κάθε διάλεξη ακολουθεί εκτεταμένη συζήτηση επί του θέματος ή και επί άλλων θεμάτων που σχετίζονται με τη συστημική θεραπεία με βάση τις ερωτήσεις και τα ενδιαφέροντα των εκπαιδευομένων. Κατόπιν ακολουθεί διάλυμα και πρακτικές εφαρμογές, βιωματικές εμπειρίες ή θεραπεία και ανάπτυξη.

Πρακτική Εφαρμογή Συστημικής Θεραπείας και αρχή ψυχοθεραπείας

Στο πρώτο έτος έμφαση δίδεται στην ανάλυση του Γενεογράμματος των εκπαιδευομένων. Έτσι, μετά τη θεωρητική παρουσίαση του Γενεογράμματος, οι εκπαιδευόμενοι θέτουν προς συζήτηση το Γενεόγραμμά τους και συζητείται στα πλαίσια προσωπικής ανάπτυξης και θεραπείας.

Αξιολόγηση και σχόλια

Στο πρώτο έτος διενεργούνται γραπτές εξετάσεις στη διδακτέα ύλη αναφορικά με τη συστημική επιστήμη στο τέλος του έτους ή, σε περίπτωση αποτυχίας, πριν από την αρχή του δευτέρου έτους.

Αναλυτικό πρόγραμμα 2ου έτους

Θεωρία

Στο δεύτερο έτος παρουσιάζονται οι κύριες σχολές συστημικής και θεραπείας οικογένειας καλύπτοντας τις θεωρητικές βάσεις, τη μέθοδο αλλαγής και τις τεχνικές που χρησιμοποιούν.

Θέματα διαλέξεων:

1. Εισαγωγή στο αντικείμενο του έτους. Κύκλος ζωής της οικογένειας.
2. Satir
3. Bowen 1
4. Bowen 2
5. Bateson, Erickson / θεραπευτικά παράδοξα
6. MRI & Στρατηγική Σχολή
7. Δομική (Minuchin), θεωρητική βάση
8. Δομική (Minuchin), τεχνικές
9. Σχολή του Μιλάνου, θεωρητική βάση
10. Σχολή του Μιλάνου, Τεχνικές
11. Hellinger
12. Δεύτερη κυβερνητική, Maturana, Rousseau, Gergen
13. Εστιασμένη στη λύση θεραπεία,
14. Αντανακλώσα ομάδα, Tom Andersen
15. Mεταμοντέρνα προσέγγιση, Harlene Anderson
16. Αφηγηματική Θεραπεία, Θεωρητική προσέγγιση
17. Αφηγηματική Θεραπεία, Thin and thick stories, unique outcomes,
18. Αφηγηματική Θεραπεία, Externalization, άλλες τεχνικές
19. Multi-systemic therapy
20. Emotionally-Focused Therapy (EFT)
21. Emotionally-Focused Therapy (EFT)
22. Emotionally-Focused Therapy (EFT)
23. Παρεμβάσεις στο σχολείο, Molnar, Θεωρητικές προσεγγίσεις, Τεχνικές
24. Attachment-narrative therapy (Dallos & Vetere)
25. ΘΑΣ. Θεωρητικές αρχές
26. ΘΑΣ. Τεχνικές, λογικά επακόλουθα κ.ά.
27. ΘΑΣ. Τεχνικές, αλχημεία της συμπεριφοράς κ.ά.
28. ΘΑΣ, Ατομική ψυχοθεραπεία και θεραπεία σχέσεων
29. Attachment-narrative therapy (Dallow & Vetere)
30. Ατομική Συστημική Θεραπεία, Boscolo
31. Ανοιχτός διάλογος, Seikula
32. Γενική συζήτηση των σχολών, διαφορές και ομοιότητες

Μετά από κάθε διάλεξη ακολουθεί εκτεταμένη συζήτηση επί του θέματος ή και επί άλλων θεμάτων που σχετίζονται με τη συστημική θεραπεία με βάση τις ερωτήσεις και τα ενδιαφέροντα των εκπαιδευομένων. Κατόπιν ακολουθεί διάλυμα και μετά πρακτικές εφαρμογές, βιωματικές εμπειρίες ή ομαδική θεραπεία των εκπαιδευομένων

Πρακτική Εφαρμογή Συστημικής Θεραπείας

Στο δεύτερο έτος δίδεται έμφαση στηn προσημείωση των θεραπευτικών μεθόδων καθώς και στις ομάδες προσωπικής ανάπτυξης/θεραπείας με βάση κοινά αιτήματα και θέματα προς συζήτηση. Επίσης, προσφέρονται και βιντεοσκοπημένες παρουσιάσεις σχετικά με τις σχολές συστημικής θεραπείας.

Αξιολόγηση και σχόλια

Στο τέλος του δευτέρου έτους διενεργούνται προφορικές εξετάσεις που αφορούν κυρίως την κατανόηση της ύλης του δευτέρου έτους και την απόκτηση συστημικής σκέψης. Σε περίπτωση δυσκολιών οι εξετάσεις επαναλαμβάνονται πρίν από την έναρξη του τρίτου έτους.

Αναλυτικό πρόγραμμα 3ου έτους

Θεωρία

Στο τρίτο έτος παρουσιάζονται οι κύριες περιπτώσεις ψυχικών ασθενειών και αναλύονται υποθέσεις/πιθανές αιτίες από μία ή περισσότερες σχολές και αναφέρονται αντίστοιχα παραδείγματα. Έτσι δίδεται η ευκαιρία να συζητηθούν και τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν.

Θέματα διαλέξεων:
Συστημική προσέγγιση και θεραπεία

1. Της σχιζοφρένειας
2. Της μανιοκατάθλιψης
3. Της παραληρητικής διαταραχής
4. Των διαταραχών λήψης τροφής, όπως της ψυχογενούς ανορεξίας και βουλιμίας
5. Των αγχωδών διαταραχών
6. Των καταθλίψεων
7. Της αντίδρασης πανικού
8. Των φοβιών
9. Της αντίδρασης μετατροπής
10. Εξαρτήσεων γενικά
11. Εξαρτήσεων από χασίς, ηρωίνη, διαδίκτυο, αλκοόλ ειδικά
12. Ψυχοσωματική του καρκίνου
13. Ψυχοσωματική της κεφαλαλγίας και της υπέρτασης
14. Ψυχοσωματική ρευματοειδούς αρθρίτιδας
15. Ψυχοσωματική δερματικών παθήσεων

Στις μέρες που δεν καλύπτονται κάποιο από τα ανωτέρω θέματα παρουσιάζεται βιβλιογραφικές εργασίες των εκπαιδευομένων ή συζητούνται ειδικά θέματα ύστερα από αιτήματα της ομάδας.

Πρακτική Εφαρμογή Συστημικής Θεραπείας

Στο τρίτο έτος δίδεται έμφαση στη ζωντανή παρακολούθηση των θεραπευτικών συνεδριών και συμμετοχή των εκπαιδευομένων σε αυτές. Παράλληλα προσφέρεται ομαδική συστημική θεραπεία στους εκπαιδευόμενους. Επίσης προσφέρονται και βιντεοσκοπημένες παρουσιάσεις σχετικά με τις σχολές συστημικής θεραπείας.

Επιπλέον, οι σπουδαστές μπορούν να παρακολουθούν θεραπείες ζωντανά, ανεξάρτητα από τις ώρες διδασκαλίας και χωρίς οικονομική επιβάρυνση.

Αξιολόγηση και σχόλια

Αυτή γίνεται μέσω των παρουσιάσεων των εργασιών των σπουδαστών στο τρίτο έτος. Δίδονται σχόλια που βοηθούν τους εκπαιδευόμενους να καλύψουν αδυναμίες στη συστημική σκέψη και σε άλλα θέματα.

Αναλυτικό πρόγραμμα 4ου έτους

Θεωρία

Στο τέταρτο έτος παρουσιάζονται οι κύριες περιπτώσεις που αφορούν προβλήματα των οικογενειακών σχέσεων καθώς και νοητικής ανάπτυξης και αναλύονται υποθέσεις/πιθανές αιτίες από μία ή περισσότερες σχολές και αναφέρονται αντίστοιχα παραδείγματα. Έτσι δίδεται η ευκαιρία να συζητηθούν και τεχνικές που χρησιμοποιούνται. Επίσης παρουσιάζονται από τους εκπαιδευόμενους του 4ου έτους επιστημονικά άρθρα από περιοδικά συστημικής θεραπείας για θέματα κυρίως που είναι χρήσιμο να συζητηθούν.

Θέματα διαλέξεων:

1. Κακοποίηση του παιδιού
2. Κακοποίηση της γυναίκας
3. Σεξουαλική κακοποίηση
4. Συζυγική απιστία
5. Θεραπεία ζεύγους 1
6. Θεραπεία ζεύγους 2
7. Θεραπεία ζεύγους 3
8. Εφηβεία & οικογένεια
9. Παραβατικότητα των εφήβων
10. Νόσος Alzheimer
11. Mental retardation
12. Bullying

Πρακτική Εφαρμογή Συστημικής Θεραπείας

Στο τέταρτο έτος δίδεται έμφαση στην ανάληψη περιπτώσεων από τους εκπαιδευομένους και ομαδική εποπτεία σε αυτές. Τα περιστατικά, αν δεν είναι με δική τους πρωτοβουλία, παρέχονται από το πρόγραμμα. Στο πλαίσιο της εποπτείας προσφέρεται και συστημική θεραπεία ώστε τα ψυχολογικά εμπόδια που παρεμποδίζουν την επιτυχία της θεραπείας να παρακαμφθούν.

Παράλληλα προσφέρεται ομαδική συστημική θεραπεία στους εκπαιδευόμενους και οι σπουδαστές μπορούν να παρακολουθούν θεραπείες ζωντανά ανεξάρτητα από τις ώρες διδασκαλίας και χωρίς οικονομική επιβάρυνση.

Αξιολόγηση και σχόλια

Προς το τέλος του τετάρτου έτους ή μετά αυτό σε χρόνο της αρεσκείας τους οι εκπαιδευθέντες, για να πάρουν το δίπλωμα, θα πρέπει μέσα σε 10 συνεδρίες να παρουσιάσουν σημαντική πρόοδο σε περιστατικό που ανέλαβαν για το σκοπό της αξιολόγησης τους ως θεραπευτές. Παράλληλα σε μία-δύο σελίδες θα πρέπει να παρουσιάσουν το αίτημα, τις υποθέσεις, το σκεπτικό και τις τεχνικές που χρησιμοποίησαν.

Μετά την επιτυχή παρουσίαση οι απόφοιτοι λαμβάνουν δίπλωμα και δύνανται να γραφούν ως μέλη της ΕΣΥΘΕΠΑΣ και να αναγνωρίζονται ως συστημικοί & οικογενειακοί θεραπευτές από την Ελληνική Ομοσπονδία Συστημικής Θεραπείας (ΕΘΟΣ) και την EFTA.

Σε περίπτωση μη επιτυχούς έκβασης, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν στο ίδιο ή και σε άλλο περιστατικό να επαναλάβουν την αξιολόγηση τους. Στο διάστημα αυτό προσφέρεται η δυνατότητα στους εκπαιδευθέντες να παρακολουθούν δωρεάν ζωντανά περιστατικά έως ότου αισθανθούν ότι μπορούν να το φέρουν εις πέρας. Αν οι εκπαιδευθέντες δεν θέλουν να παρουσιάσουν περιστατικό ή δεν έχουν επιτυχή παρουσίαση, λαμβάνουν πιστοποιητικό παρακολούθησης του τετραετούς προγράμματος.

Η θεραπεία δεν προστίθεται στα δίδακτρα.

100€ προκαταβολή για τις νέες εγγραφές.

220€ το μήνα για 8 μήνες, για τα δια ζώσης και τα online μαθήματα.

20% έκπτωση για εξόφληση σε μία δόση, έως τις 1/12/24.

Οι τιμές αυτές ισχύουν για τους νέους σπουδαστές που θα εγγραφούν για πρώτη φορά από το ακαδημαϊκό έτος 2024-25.

Τούτο δεν είναι τυχαίο καθώς η ΚΕΔΙΘΑΣ είναι εταιρεία αφιερωμένη στη μελέτη για τη βελτίωση και θεραπεία ανθρωπίνων συστημάτων, και είναι μέλος της ΕΣΥΘΕΠΑΣ που σκοπό έχει τη διάδοση και εφαρμογή της συστημικής θεραπείας και επιστήμης γενικότερα.

Μετά από την περάτωση της 4ετούς εκπαίδευσης και την απόκτηση του διπλώματος υπάρχει με μία σειρά από υποστηρικτικές ενέργειες προς τους αποφοίτους.

α) Εγγραφή σαν μέλος της ΕΣΥΘΕΠΑΣ με συμβολική ετήσια συνδρομή 10 Ευρώ το χρόνο. Kατόπιν αυτής της εγγραφής, αναγνωρίζεται από την Ελληνική Ομοσπονδία και την European Family Therapy Association (EFTA) η ιδιότητα του Συστημικού Θεραπευτή και του Θεραπευτή Οικογένειας.

β) Δωρεάν ομαδική εποπτεία ανά εβδομάδα. Οι αποφοιτήσαντες μπορούν στην Αθήνα και το Ηράκλειο να συμμετέχουν διά ζώσης ή διαδικτυακά σε ομαδική εποπτεία για τα περιστατικά τους παρουσία των κυριοτέρων διδασκόντων. Παράλληλα συνεχίζεται και η προσωπική ανάπτυξη των συμμετεχόντων όπου τα δυνητικά εσωτερικά εμπόδια της θετικής εξέλιξης της θεραπείας μειώνονται.

Tι είναι η Θεραπεία Ανθρωπίνων Συστημάτων

Η Θεραπεία Ανθρωπίνων Συστημάτων δημιουργήθηκε και αναπτύσσεται σταδιακά από τον Καθηγητή Νίκο Παρίτση από το 1970 (π.χ. Paritsis 1989, Παρίτσης 2006, Paritsis 2010, Paritsis 2020, Paritsis 2021, Παριτσης 2021). Είναι μία συστημική θεραπεία που στηρίζεται σε αρχές της Κυβερνητικής, της Γενικής Θεωρίας Συστημάτων και της Θεωρίας των Ζωντανών Συστημάτων. εφαρμόζεται σε άτομα, ζευγάρια, οικογένειες και ευρύτερα συστήματα όπως σχολεία, ινστιτούτα και επιχειρήσεις.

Η επιτυχία της οδήγησε στο να κληθεί ο διαμορφωτής της (Ν. Παρίτσης) να γίνει μέλος της European Family Therapy Network (τώρα EFTA) από το 1987 και έτσι ήταν ο πρώτος Έλληνας που αναγνωρίστηκε στην Ευρώπη, επίσημα, σαν οικογενειακός θεραπευτής.

Αρχικά η ΘΑΣ ονομάστηκε General Systems Therapy (Paritsis 1989) δηλαδή Γενική Θεραπεία Συστημάτων. Στη συνέχεια όταν η ΘΑΣ άρχισε να διδάσκεται στη Κρήτη, μετονομάστηκε σε Human Systems Therapy από τον Καθηγητή Παρίτση, ύστερα από πρόταση της Harlene Anderson και την Lynn Hoffman το 1998. Aργότερα, το Πρόγραμμα που εκπαίδευε στη ΘΑΣ έγινε ιδρυτικό μέλος του κλάδου εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Οικογενειακής Θεραπείας (EFTA-TIC), για να διαμορφώσει τα κριτήρια εκπαίδευσης στη Θεραπείας Οικογένειας μαζί με τα άλλα έξι μέλη.

Αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των 45 τελευταίων ετών στο Institute of Cybernetics, Brunnel University, London England, στο Institute of Psychiatry, London, England, στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού στην Αθήνα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και στην Εταιρία Συστημικής Θεραπείας και Παρέμβασης, μέσα από κλινική πράξη και έρευνα θεωρητική και κλινική. Εφαρμόσθηκε σε χιλιάδες ασθενείς και συνεχίζεται η εφαρμογή της με επιτυχία από αποφοίτους του 4ετούς Προγράμματος στη Συστημική Θεραπεία της ΕΣΥΘΕΠΑΣ. Για αξιολόγηση, έχουν δημοσιευθεί διπλές τυφλές μελέτες με συγκριτικά πλεονεκτήματα της μεθόδου όπως στη σχιζοφρένεια (Aivalioti et al 2009), τη χρήση ναρκωτικών (Lambraki et al 2011) τη βελτίωση των μαθητών στο σχολείο (Lambraki and Paritsis 2014), την εξέλιξη των καθυστερημένων ατόμων (Gandona et al 2014) και άλλες (, Παρίτσης 2006).

Από την αρχή στηρίχθηκε σε συνεχείς ερευνητικές δοκιμές (Aivalioti et al 2002, Aivalioti et al 2005, Aivalioti et al 2009, Gandona and Paritsis N. 2010, Gkantona et al 2010, Gkantona et al. 2013, Gkantona et al. 2014, Lambraki and Paritsis 2013, Lambraki et al 2014, Λαμπράκη και Παρίτσης 2002, Paritsis 1989, Paritsis et al 1987, Παρίτσης και συν. 1984, Παρίτσης και Τρίκας 1988, Παρίτσης και Τρίκας 1994) που οδηγούσαν σε συνεχή έλεγχο των αρχών και των τεχνικών.

Εφαρμόζεται σε άτομα, ζευγάρια, οικογένειες, σχολεία, ιδρύματα και οικογενειακές επιχειρήσεις με καλλίτερα και συντομότερα μέχρι τώρα αποτελέσματα στις θεραπευτικές ερευνητικές δοκιμές σε σύγκριση με υπάρχουσες αντίστοιχες δημοσιεύσεις άλλων μεθόδων.

Η γνώση αυτή της Θεραπείας Ανθρωπίνων Συστημάτων προστιθέμενη στη γνώση και των άλλων βασικών μεθόδων συστημικής θεραπείας του προγράμματος, οδηγεί στην άνετη επιτυχή θεραπεία των αιτημάτων των θεραπευομένων σε 10 συνεδρίες, σαν προϋπόθεση για να λάβει το δίπλωμα του στη Συστημική Θεραπεία ο απόφοιτος. Έτσι είναι το μοναδικό πρόγραμμα στην Ελλάδα που έχει την άνεση να θέτει αυτή τη προϋπόθεση και οι σπουδαστές αυτό το εκτιμούν και το προτιμούν (προς τιμή τους) όταν είναι στα τελευταία έτη της εκπαίδευσης τους.

Αναφέρονται ενδεικτικά τα εξής πλεονεκτήματα:
α) εφαρμόζεται σε ατομική, ζεύγους και οικογενειακή θεραπεία χωριστά ή σε συνδυασμό,
β) είναι ιδιαίτερα σύντομη (π.χ. σε μία μελέτη με 7 συνεδρίες κατά μέσο όρο, μειώθηκαν τα ψυχωτικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας κατά 39%) και
γ) μπορεί να συνδυαστεί με τεχνικές άλλων σχολών συστημικής θεραπείας, με επιτυχία, λόγω του ότι στηρίζεται σε γενικές αρχές των συστημάτων.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Σύμφωνα με την ΘΑΣ το κεντρικό ενδιαφέρον και επικέντρωση βρίσκεται στη προβληματική συμπεριφορά του ατόμου προς ένα άλλο πρόσωπο, πρόσωπα ή ομάδα σαν μέρος μιας σχέσης ή κοινωνικής συναλλαγής μέσα στο ευρύτερο κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο. Έτσι η θεραπεία ατόμων, οικογένειας και ζεύγους περιλαμβάνεται στη ΘΑΣ.

Οι βασικές αρχές στηρίζονται:

Α. Σε έναν ορισμό του συστήματος (πολύ-επίπεδο)
Β. Σε μία επιστημολογική προσέγγιση (πολύ-επίπεδη)
Γ. Σε ένα μοντέλο προσωπικότητας (Paritsis 1985, 1987, 2006) που περιλαμβάνει α) το κλασσικό σύστημα ελέγχου (Weinner 1952), διευρυμένο με το μοντέλο του εαυτού και του περιβάλλοντος (Αshby 1958) και εμπλουτισμένο με τα υποσυστήματα των ζωντανών συστημάτων που επεξεργάζονται πληροφορίες (Miller 1978). Επίσης βασίζεται στα μοντέλα για την αντίληψη (Paritsis and Stewart 1983) και τα κίνητρα συμπεριφοράς (Paritsis and Stewart 1979). Δέχεται δε την ύπαρξη μη συνειδητών λειτουργιών και παλαιο-λογικής (Freud).
Δ. Στις διαδικασίες συν-εξέλιξης και ανάπτυξης των ζωντανών συστημάτων (Paritsis 1993, 2010), με την
α) αύξηση της ποικιλίας δηλαδή με την ανάπτυξη νέων προσαρμοστικών τρόπων συναλλαγής και σχέσεων και
β) την αύξηση της τάξης, δηλαδή την ανάπτυξη καλύτερων και πιο προσαρμοστικών σχέσεων, την μείωση αντιφάσεων και συγκρούσεων στη δομή και τις σχέσεις των ανθρωπίνων συστημάτων ενδο-ψυχικά, οικογενειακά και κοινωνικά.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ (32)

Στη διάρκεια των 45 ετών ανάπτυξης της ΘΑΣ αναπτύχθηκαν σταδιακά πάνω από 30 νέες τεχνικές (που δεν υπάρχουν σε άλλες σχολές) που και αυτές συνέβαλαν σημαντικά, παράλληλα με τη θεωρητική της βάση, στην μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα (έναντι άλλων μεθόδων) στις περιπτώσεις των θεραπευτικών δοκιμών όπου εφαρμόστηκε η ΘΑΣ (π.χ. σχιζοφρένεια, ναρκωτικά).

Στην έκδοση του βιβλίου Εξέλιξη και Θεραπεία Ανθρωπίνων Συστημάτων (Παρίτσης 2006) αναφέρονται μόνον οι 11 τεχνικές, οι οποίες είχαν αναπτυχθεί μέχρι τότε.

Για θεραπευτές από άλλες σχολές ψυχοθεραπείας για την κατανόηση τους χρειάζεται η παρακολούθηση ενός συνολικά έτους 8 μηνών. Για όσους θέλουν και πρακτική άσκηση στις τεχνικές μπορούν να παρακολουθήσουν δύο ώρες την εβδομάδα περιστατικά με τα μισά δίδακτρα (90 Ευρώ).

Τη σχετική βιβλιογραφία μπορεί ο ενδιαφερόμενος να αναζητήσει στο επιστημονικό έργο των συγγραφέων σε αυτό το site και στο βιβλίο: Παρίστης Ν. (2006) Εξέλιξη και θεραπεία ανθρωπίνων συστημάτων, ΒΗΤΑ Ιατρικές εκδόσεις, Αθήνα.

Aivalioti Helen, P. Trikas, P. Chrisos, P. Papageorgiou, K. Katahanakis and N. Paritsis (2009), Reduction of psychotic symptoms in people with schizophrenia, using Human Systems Therapy, a randomized controlled trial. Human Systems: the Journal of Therapy, Consultation & Training, 20, 1, 81-98

Gantona G., A Ydreou, E. Lefkaditi and N. Paritsis (2014) Improving adaptive functioning in profoundly mentally retarded and behavior-disordered ex-hospitalized patients. A controlled study. Human Systems: The Journal of therapy, Consultation and Training, 25, 1, 77-84

Lambraki M., S. Kilaidakis, and N. Paritsis (2014),Human Systems Therapy for adolescent cannabis use, In Pluralism in Psychiatry: Diversity and Convergence (C. Soldatos, P. Ruiz, D. Dikaios M. Riba eds), Medimond International Proceedings, pp. 161-164

Paritsis, N. (1989), Towards a general systems therapy of human behaviour. In Ledington R. (ed.), Proceedings of the 33rd Annual meeting of the International Society for the Systems Science, pp. 254-260.

Παρίτσης N. (2006), Συστημική ψυχιατρική τόμος II, Θεραπεία και εξέλιξη ανθρωπίνων συστημάτων, BΗTA Ιατρικές Εκδόσεις, Αθήνα

Paritsis N. (2010) Human Systems Therapy, Syst. Res. 26, 1-13 Paritsis N. (2014), Human Systems Therapy Techniques for managing aggressive behavior in psychiatric services In Pluralism in Psychiatry: Diversity and Convergence, (C. Soldatos, P. Ruiz, D. Dikaios M. Riba eds), Medimond International Proceedings pp. 149-153